The Gift, het cadeau van Kerst.

Interview met Jan Willem van Bodegom

Fijnaart heeft opnieuw een muzikale primeur. Harmonieorkest Oranjevaan en koor MOVE spelen samen met cast The Gift. Deze musical is gebaseerd op het kerstverhaal en wordt uitgevoerd op de manier van The Passion. Op 16 december zal dit spektakel plaatsvinden in de sfeervolle setting van de rooms-katholieke kerk in Fijnaart. Jan Willem van Bodegom is de schrijver en regisseur van musical The Gift. Ik zocht hem op om te vragen hoe zo’n productie tot stand komt. 

 

Waar komt het idee voor deze musical vandaan?

Na de succesvolle uitvoering van Ciske in 2016, vroegen we de leden van Oranjevaan om ideeën voor een klein en intiem project. Daaruit werd het idee geboren om het kerstverhaal op de manier van The Passion te brengen. Iedereen kent dit mooie spektakel inmiddels wel. Het wordt al enkele jaren met Pasen opgevoerd. Het is het lijdensverhaal van Jezus in een modern jasje met een grote rol voor populaire muziek. Dat leek ons wel wat. Uiteindelijk resulteerde ook dit project weer in iets groots. We treden maar één keer op, maar wel met een uitgebreid orkest, het koor en een cast. 

 

Het idee is er, en dan? 

Kijk, het verhaal van de geboorte van Jezus is al meer dan 2000 jaar oud. Maar de thematiek is nog steeds actueel. Je hoeft niet te geloven om dat te zien en het verhaal mooi te vinden. Er spreekt een boodschap uit van liefde en saamhorigheid. En een oproep om er geen zootje van te maken met z’n allen. Ik ben het kerstverhaal naar het heden gaan vertalen. De dingen die Jozef en Maria meemaken zijn heel heftig. Want het zal je maar overkomen dat je zwanger raakt terwijl je nog nooit met iemand naar bed bent geweest! En haar verloofde, die moest dat maar geloven. Vervolgens zijn de twee nergens welkom en moeten ze ook nog vluchten met hun pasgeboren baby. De emoties die zo’n verhaalt oproept, die begrijpen we allemaal en die zijn in 2000 jaar tijd niet veranderd. 

 

En de muziek?

Vervolgens hebben dirigenten Michel Hectors en Martine van de Kar en ik passende liedjes uitgezocht.  We vonden Trijntje Oosterhuis’ “Nu dat jij er bent” heel mooi. Het werd gecomponeerd voor de geboorte van prinses Amalia, maar zal nu gezongen worden door Maria. De herders zingen een lied uit The West Side Story, namelijk “Is er een plaats voor ons?” Dat is toch mooi! We gebruiken ook nummers van bijvoorbeeld Nick & Simon, Marco Borsato, Van Dik Hout en Bløf. Voor sommige nummers heeft Michel een speciaal arrangement voor het harmonieorkest gemaakt. 

 

The Passion is buiten, hoe gaat dat bij The Gift?

In de winter is het eigenlijk niet te doen om zo’n grote organisatie buiten te plannen. Veel te riskant. En voor het kerstverhaal is de katholieke kerk als locatie juist prachtig. We hebben geen decor nodig want die wordt gevormd door de kerk zelf. Het bestaande podium wordt verhoogd zodat iedereen alles goed kan zien. Er is uiteraard wel een professionele licht- en geluidsinstallatie, dat is erg belangrijk voor een musical. In de kerkbanken is plaats voor 500 personen. 

 

Waarom heet de musical The Gift?

Het kerstkind was een geschenk van God aan de mensen. Wat zouden we een goddelijk cadeau nu ook weer goed kunnen gebruiken! Neem nou de dreiging van terreur. Die maakt dat we ons soms zo machteloos voelen. En zo zijn er allerlei voorbeelden te bedenken. Daarom heet de musical The Gift. Het is een teken van hoop dat we elk jaar stilstaan bij de geboorte van een kleine baby. We willen ook echt die boodschap overbrengen. Want Kerst gaat om samenzijn. Sluit je niet af, maar zet de deuren wijd open. Leer mensen kennen. Maak contact. 

Denk nou niet dat het allemaal loodzwaar wordt hoor. Juist niet. Er komt ook veel humor in voor. Het is het kerstverhaal met af en toe een knipoog. Juist door dat contrast denken we de mensen te raken en gaan we misschien een heel klein beetje anders Kerst in.

 

The Gift wordt op zaterdag 16 december opgevoerd in de rooms-katholieke kerk in Fijnaart. Aanvang is 19.30 uur. De voorstelling duurt twee uur. Tijdens de pauze zijn er gratis consumpties. Kaarten zijn te bestellen via www.oranjevaan.nl/thegift.

 

Door: Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 13 november 2017

 

 

---

U2 in Fijnaart, hoe cool is dat?

De Ierse rockformatie U2 is een legende. “I still haven’t found what I’m looking for” of “In the name of love”, het zijn nummers die iedereen kent. Maar wist je dat heel veel songteksten van U2 een religieuze insteek hebben? De band zoekt een antwoord op levensvragen waar we allemaal weleens mee zitten. Ook in Fijnaart. Tijd dus voor een Rockdienst met U2.

Gelegenheidsformatie

Sporten met groenten!

De zon schijnt woensdagmiddag 27 september uitbundig en de springtouwen liggen al klaar op de sportvelden van VV De Fendert. Tijd voor 38 kinderen van medewerkers van Rijk Zwaan om eens flink in beweging te komen! Het groenteveredelingsbedrijf organiseert twee keer per jaar een kinder-event. De ene keer op de vestiging in De Lier en de andere keer in Fijnaart. Daarbij draait het steeds om gezonde voeding. Dit keer is het thema “Fit blijven door groente te eten én te bewegen”. 

The American Dream in miniatuurformaat

Minipaardjes in de polder

Aan de Boerendijk ligt de minipaardjesstal van Marjolein van Exel. In de kleine wei grazen twee paarden op miniatuurformaat. Ze zijn zo groot als een pony maar ogen fijner. “Je ziet het verschil niet zo goed nu ze hun wintervacht hebben,” zegt Marjolein, “maar als ik met een minipaardje naar een show ga, dan scheer ik het om de vormen heel duidelijk uit te laten komen.”

Het minipaardenvirus
Marjolein heeft het “minipaardjesvirus” opgelopen in 2010. Van jongs af aan was ze in de weer met paarden. Het berijden en verzorgen ervan was altijd al haar grote hobby. Totdat ze er minder tijd voor kreeg en daarom een Shetlandpony aanschafte. Een pony is heel leuk om te hebben, maar ze miste de verzorgingstaken van een echt paard. En zo werd het eerste minipaardje aangeschaft.

Minipaard of pony?
Een minipaardje is een replica van een groot rijpaard. De schofthoogte mag niet meer zijn dan 106 centimeter. Er zijn drie klassen van grootte bij minipaardjes. In de miniklasse (jawel, de mini’s onder de minipaarden) mag het paardje niet groter zijn dan 86 centimeter. Veulens van minipaarden zijn zo groot als een hond. Het minipaardje is slank, met dunne benen en een klein hoofd. Om dit te benadrukken wordt het paard voor een show geschoren. Zo kun je heel goed zien dat alle verhoudingen kloppen, net als bij een groot paard. Het uiterlijk van miniatuurpaardjes is fijner dan dat van pony’s en dat is hun karakter ook. “Shetlandpony’s zijn vaak wat wilder”, zegt Marjolein. Minipaardjes zijn zachtaardiger, vriendelijk en aanhankelijk. Je kunt er eindeloos mee borstelen, kammen, poetsen en scheren. Daarom zijn het ook hele leuke paardjes voor kinderen.

Veulentje
Marjolein heeft inmiddels twee Amerikaanse miniatuurpaarden. De pony waar het allemaal mee begon is er natuurlijk ook nog en heeft vorig jaar een veulentje gebaard, Mary Poppins. Het eerste fokveulen van “Van Exel Stables”. Omdat de vader van het veulentje een minipaard is, is de nieuwkomer voor 50% Shetlander en voor 50% minipaard. Wanneer een veulen vier maanden oud is, mag je er mee naar een show. Daar wordt het minipaard gepresenteerd en moet het bepaalde houdingen aannemen. Het paardje moet er echt voor worden opgeleid, want het moet bijvoorbeeld wel een half uur stil kunnen staan zonder zijn benen te verplaatsen.

Het WK voor minipaarden
Om de kneepjes van het vak te leren is Marjolein naar Texas afgereisd. De bakermat van het Amerikaanse minipaard. Hier heeft ze de World Show meegemaakt. De paardjes worden er prachtig gepresenteerd. Ze lopen zonder halster op muziek, worden gemend met een wagentje of lopen een circuit. Het is het WK voor minipaarden. Marjolein vond het eerst wel vreemd dat er zoveel aan de paardjes wordt gedaan voordat ze gepresenteerd worden, maar nu ze wat langer met haar hobby bezig is merkt ze dat ook zij steeds meer technieken gebruikt om haar dieren van hun beste kant te laten zien. Zo krijgen ze een lekkere behandeling met baby-olie en een mooie rand om hun ogen. Zelfs de hoeven worden gelakt! Alles voor een luxe uitstraling.

Op naar de kampioensstrik
Van Exel Stables is zowel lid van het Nederlandse Stamboek voor Minipaarden, als van het Amerikaanse. Fokken wil Marjolein alleen doen om haar eigen stal te verbeteren. Het doel is om uiteindelijk de felbegeerde eerste prijs weg te slepen op een minipaardenshow. Wie weet wint veulentje Mary Poppins de kampioensstrik 2016! Zij graast ondertussen rustig door aan een polletje gras en lijkt het allemaal wel best te vinden.

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 30 maart 2016

Vrijwillige opsluiting op Fort Sabina

Afgelopen weekend hebben drie enthousiaste kunstenaars zich opgesloten op Fort Sabina om een multimediaal spektakel in elkaar te zetten. ‘Seinpost Sabina’ zal binnenkort letterlijk op het fort geprojecteerd worden. Voor Fendert Lokaal werd het hek even van het slot gedaan.

Deadline

Hoewel er normaal gesproken enkele weken gewerkt wordt aan zo’n groot project, hebben de drie zich een deadline gesteld. Zondagavond MOET het af zijn. Softwareprogrammeur Bas van Neijenhof verzorgt het technische gedeelte, componist Hans Timmermans doet de soundscapes en art director Joost van Rijckevorsel, tevens beheerder van het fort, is verantwoordelijk voor de inhoud.

Geschiedenis van Fort Sabina multimediaal

‘We maken een unieke ervaring voor de bezoeker’, legt Van Rijckevorsel uit. Op diverse plekken in het fort zullen projecties te zien zijn. Deze schermen zijn 3 bij 4 meter groot. De geschiedenis van het fort wordt met originele filmpjes en foto’s tot leven gebracht. Door de toevoeging van geluiden en muziek zal het een totaalbeleving worden. Uiteraard zal er aandacht zijn voor de vluchtelingen in 1944 en de watersnood van 1953. Maar ook het latere verval van Fort Sabina en de wederopbouw komen aan bod.
 ‘Het is leuk om te doen, een geweldige ervaring en we gaan er gewoon iets moois van maken’, zegt Hans Timmermans, terwijl hij een 3-D projectie op het scherm laat zien. We zien een zeilschip direct achter het fort voorbij varen. ‘Stel je dat eens voor op de buitenmuur van dit gebouw en dan met geluiden van water erbij.’

Openluchtvoorstelling

Project ‘Seinpost Sabina’ zal binnenkort een aantal keren te bewonderen zijn. Het is een openluchtvoorstelling en kan dus alleen in de wintermaanden getoond worden. Houd de krant en de website goed in de gaten voor exacte data. Van Rijckevorsel geeft aan dat Stichting Fort Sabina open staat voor soortgelijke kunstprojecten. Een goed idee is altijd welkom. Aanmelden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Achter mij valt het hek rammelend in het slot. Er zal worden doorgewerkt tot in de kleine uurtjes. En daarna moeten de luchtbedden nog worden opgeblazen…

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 2 februari 2016

“Op de huid” fototentoonstelling in Museum van Lien

Kunst- en cultuurroute

Eén van de favoriete foto’s van Leo van Lien, directeur van museum Van Lien, is van Herman Brood. Het is geen scherpe foto maar wel zo dat je hem direct herkent. Deze foto laat je volgens Van Lien voelen dat Brood al van alles heeft meegemaakt.

Feest van herkenning

We lopen over de uitgebreide tentoonstelling van de fotograaf Wim van de Hulst. Grote doeken van heel veel bekende mensen. Van de Hulst (1957) werkt voor onder andere De Volkskrant, Oor, Opzij en De Gids. Het levert een feest van herkenning op: musici zoals Leonard Cohen, Iggy Pop, Lou Reed en dus ook Herman Brood. Een hooghartige Ad Melkert hangt naast Femke Halsema in trainingsjack. Freek de Jonge wilde niet met zijn gebroken been op de foto maar als je goed kijkt kun je het toch zien. Sanne Wallis de Vries staat heel pikant in een toilet haar kous aan te trekken. Een zaal verderop schrijvers uit binnen- en buitenland waaronder Hugo Claus, Isabelle Allende en Maarten ’t Hart. Even later zien we trouwens ook Maartje ’t Hart. Andere beroemdheden zoals Theo van Gogh en Henk Schiffmacher, allemaal zijn ze op een bijzondere manier geportretteerd.

Beroemde familie

Wim van de Hulst is een kleinzoon van W.G. van de Hulst. Deze schrijver is vooral bekend geworden in protestantse kringen door zijn kinderboeken met titels als “Een weggetje in het koren” en “In de soete suikerbol”. De illustraties ervan werden verzorgd door zijn zoon W.G. van de Hulst junior. Deze had al eens een eigen tentoonstelling in Museum Van Lien. En nu is de laatste tentoonstelling van het Fijnaartse museum, voordat deze eind dit jaar zijn deuren gaat sluiten, gewijd aan Wim van Hulst.

Bijzondere manier van werken

“Wim werkt als een vlieg op de muur”, zegt Van Lien. Hij doet zijn best onopvallend te blijven achter zijn camera. Hij zoekt bijzondere standpunten en onverwachte locaties. Daarmee vertelt Van de Hulst iets extra’s over de persoon voor de camera. Er is een foto van Plien en Bianca. Het wilde maar niet lukken om de juiste foto te maken. Na een lange fotosessie stelt Van de Hulst voor om maar even een wandelingetje te gaan maken. Dan lukt het toch; in een wasserette.

Buitenkans

De meer dan 140 werken van “Op de huid” zijn indrukwekkend. Het is een buitenkans dat al deze portretten zo dichtbij te bewonderen zijn. Het tweede weekend van de Kunst- en cultuurroute op 19 en 20 september is de entree gratis. Mis het niet!

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 15 september 2015

Santana en Joe Cocker op Woodstock Fijnaart

Zaterdagavond was het terrein achter De Graanbeurs omgetoverd in het festivalterrein van Woodstock uit 1969. De Unie uit Fijnaart en St Cecilia uit Stampersgat speelden de sterren van de hemel met een programma samengesteld uit nummers uit de tijd van Woodstock.
Het jeugdorkest, onder leiding van dirigenten Jan Spruit en Walter Siol, opende de avond met een medley van The Beatles. Vervolgens was er een optreden van Theo van Viegen met begeleidingsband. Waarna het orkest van start ging met de Vietnam Song.

50 tinten grijs

“Nu zijn 50 tinten grijs hot”, vertelt hippie en presentator Eddy Janssen, “maar in de Woodstocktijd had je 50 hits die iedereen kende. Veel lovesongs, maar ook protestliederen over de oorlog in Vietnam, en liederen tegen pesten zoals Tommy van The Who”. Alle nummers die gespeeld werden lagen nog steeds lekker in het gehoor bij de ongeveer 200 festivalgangers die in flower-power kleding waren gekomen. De combinatie van orkest, zang en percussie was super. Een lange drumsolo van Santana werd met luid applaus beloond.

Gratis wiet en spacecake

Het was goed toeven op het terras achter De Graanbeurs. Gelukkig bleef de regen weg en de sfeer was relaxt op de zelf meegebrachte stoelen en kleedjes. In een tent aan de zijkant van het terrein werd gratis wiet en spacecake verstrekt. Zelfs onder minderjarigen! Er werd ons verzekerd dat er slechts onschuldige kruiden in de cake en de stuff zaten.

€50.000 voor muziekonderwijs

Voorzitter René Sprenkels onthulde aan de verslaggever het nieuwtje dat De Unie van het Oranjefonds €50.000 heeft gekregen om te besteden aan muziekonderwijs. De komende twee jaar zal de Unie samen met Oranjevaan op alle drie de basisscholen van Fijnaart muziekonderwijs gaan verzorgen aan groep 6. Daarna zal de gemeente het project voortzetten.
René geeft aan dat het belangrijk is om de jeugd te blijven enthousiasmeren voor muziek. Een samenwerking tussen de beide muziekverenigingen is daarbij van cruciaal belang.

Joe Cocker is niet dood, hij leeft!

Woodstock werd afgesloten met een optreden van Joe Cocker. Het was een echte tribute aan de dit jaar overleden zanger. De afterparty werd verzorgd door Skinny Paul and the fat man.
Heeft u deze Woodstockavond gemist? Zaterdag 11 juli kunt u opnieuw genieten van love and peace, maar dan in Stampersgat.

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal, 7 juli 2015

"Was je bang in de oorlog?"

Dat was een van de vragen uit interviews van zeven- en achtstegroepers met iemand die de Tweede Wereldoorlog nog had meegemaakt. Tijdens de herdenkingsbijeenkomst in de Ontmoetingskerk op donderdag 23 april, werden deze interviews getoond en voorgelezen.

Nadenken over vrijheid

De bevrijding is al 70 jaar geleden. Dat is een mensenleven. Toch willen we de herinnering aan de oorlog levend houden. Om ervoor te zorgen dat we goed nadenken over de vrijheid die we nu hebben en dat die niet altijd vanzelfsprekend is. Daarom vroeg het Oranje comité aan de scholieren uit Fijnaart, Heijningen en Zwingelspaan om verhalen te verzamelen.

Eén van de oorlogsverhalen

Daan Goudriaan interviewde zijn oma, mevrouw Breure. Zij was nog maar twee jaar oud toen de oorlog uitbrak maar zij heeft de verhalen weer van haar moeder gehoord. Daan en zijn oma vertelden tijdens de herdenking hoe het gezin moest vluchten uit Klundert toen het oorlog werd. Het huis was verwoest en de schuilkelder was niet veilig. Ze liepen naar Oudenbosch waar ze een nacht in een kerk doorbrachten. Het gezin was alles kwijt, maar gelukkig was niemand gewond geraakt. De kinderen kregen kleren gemaakt van oude gordijnen en een stofdoek diende als luier voor de baby.

Nog steeds oorlog

Het verhaal maakte indruk op alle aanwezigen in de kerk. Andere sprekers waren de heer Wozniak namens de gemeenteraad, mevrouw Van Ham namens de kerk en de voorzitter van het Oranje comité, Simon Nieuwkoop. Hij legde de nadruk op het feit dat de Tweede Wereldoorlog misschien al wel lang geleden is, maar dat er nog steeds overal oorlogen zijn en dat we vorig jaar dat plotseling heel dichtbij voelden toen vlucht MH17 boven de Oekraïne werd neergehaald. Ook die slachtoffers willen we op 4 mei herdenken.

Plechtigheid bij oorlogsmonument

Daarna vertrokken de ruim 125 kinderen naar het kerkhof van de Protestantse kerk. Daar werden twee vlaggen halfstok gehesen onder de klanken van “The last post”. Corry-Anne de Geus van het Oranje comité legde uit dat dit trompetsignaal in veel landen wordt herkend. Er zijn geen woorden voor nodig om uit te leggen dat we dan iets herdenken. Ze vroeg of de kinderen wilden denken aan iemand die door een oorlog gestorven was, maar het mocht ook iemand zijn die je gewoon miste. Daarvoor werd er twee minuten stilte gehouden. Vervolgens legde iedereen een bloem neer bij het monument voor oorlogsslachtoffers en bij de graven van de zes buitenlandse soldaten die hier gevochten hebben.

Herdenking 4 mei

Bent u nieuwsgierig geworden naar de verhalen en selfies uit WOII? Op 4 mei hangen ze als collages in de Katholieke kerk tijdens de dodenherdenking. Daarna worden de verhalen bewaard door de Heemkundige kring zodat deze “gezichten van vrijheid” niet verloren gaan. De herdenking begint om 19.00 uur in de ontmoetingskerk aan de Wilhelminastraat. Om 19.30 uur start een stille tocht naar de Katholieke begraafplaats. Alle inwoners van Fijnaart en Heiningen zijn hiervoor uitgenodigd.

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 20 april 2015

"Hé, ik ben een jongen hoor!”

Tienjarige Kevin doneert zijn haar aan Stichting Haarwensen.

Precies twee jaar lang heeft Kevin van Ee zijn haar laten groeien. Op 26 april 2013 ging hij voor het laatst naar de kapper, dat was één dag voor zijn eerste communie. Op 26 april 2015 ging de schaar er weer in. Opnieuw een feestje, want toen doneerde Kevin zijn haar aan Stichting Haarwensen.

Indrukwekkende gebeurtenis

“Toen mijn neefje Lucas nog maar twee was kreeg hij leukemie”, vertelt Kevin. “Ik ging vaak met hem mee naar het ziekenhuis voor zijn behandelingen. Daar zag ik dat kinderen die kanker hebben meestal kaal worden. Ik vond dat wel erg voor ze en wilde graag iets doen.”

Stichting Haarwensen

Kevin zag een foldertje van Stichting Haarwensen waarin werd uitgelegd dat kinderen die kaal geworden zijn door een ernstige ziekte een gratis pruik kunnen krijgen. Die pruik is dan gemaakt van echt haar. In het foldertje werd een oproep gedaan aan mensen met lang haar (minstens 20 centimeter) om hun haar af te knippen en te doneren aan Stichting Haarwensen.

Mooi plan

Kevins moeder ,Inge Jansen, vond het een goed idee toen hij vertelde van zijn plan. “Kevin was nog maar acht jaar maar altijd heel betrokken bij zijn neefje, die trouwens nu weer helemaal beter is. Sommige mannen in de familie zeiden dat als Lucas kaal zou worden, zij hun haar af zouden scheren, maar Kevin wilde juist helpen door het lang te laten groeien. Was dat niet een supermooi plan?”

Niet altijd gemakkelijk

Het was niet altijd gemakkelijk om lang haar te hebben. Al dat kammen en die klitten! Dat was eigenlijk wel het vervelendste. Kevin werd ook wel eens gepest omdat hij er anders uit zag. Meisjes vonden het vaak wel cool maar jongens vonden het maar raar. Een juf van De Springplank, waar Kevin op school zit, heeft wel eens rastavlechtjes gemaakt. Dat was heel leuk. Maar zeker de laatste weken dachten de meeste mensen dat hij een meisje was omdat zijn haar zo lang was geworden. Kevin: “Meestal zei ik dan maar gewoon: Hé, ik ben een jongen hoor!”

Bij de kapper

Kevin was wel een beetje zenuwachtig toen het haar er eindelijk af werd geknipt. Het werd eerst gemeten en was precies 20 centimeter. Toen werden er negen vlechten van gemaakt. De afgeknipte vlechten zijn opgestuurd naar Stichting Haarwensen. Hij kreeg een mooie bedankbrief waarin werd geschreven dat het zo bijzonder was dat hij als jongen zijn haar had gedoneerd.
Het haar is nu weer lekker kort maar Kevin zou het zo weer lang laten groeien voor dit goede doel!

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 12 mei 2015

“Ik kom terug”

Adriaan van Dis te gast op Fort Sabina

Tijdens de uitverkochte literaire middag op Fort Sabina, zondag 19 april, sprak Adriaan van Dis over zijn nieuwe roman “Ik kom terug”. In dit boek beschrijft Van Dis de ingewikkelde verstandhouding met zijn inmiddels overleden moeder die vlakbij het fort is opgegroeid. Een prachtig en liefdevol verhaal.

Inspiratie door fort Sabina

“ Zonder het fort was het een heel ander boek geworden”, zegt Adriaan van Dis. Hij bezoekt het vestingwerk in 2013 om er inspiratie op te doen en ontmoet er toevallig de voorzitter van Stichting Fort Sabina, Joost van Rijckevorsel. Deze herkent de schrijver en nodigt hem uit voor een rondleiding. Het fort maakte zo’n indruk op Van Dis dat hij nog eens terugkomt voor een tweede bezoek. Het oorspronkelijke idee om de geboortestreek van zijn moeder alleen te noemen aan het einde van zijn roman belandt door deze bezoeken in de prullenmand. Het verhaal start nu juist met de afkomst van zijn moeder en de invloed van Heijningen en Fijnaart op haar en dus ook zijn leven.
De roman begint met de uitroep van moeder Van Dis vlak voor haar achtennegentigste verjaardag: “Ik wil mijn geboortehuis nog een keer zien. En snel!” Waarna moeder en zoon een dagje langs de dijken dwalen en er in plaats van antwoorden alleen maar meer vragen komen. 

Literaire leugens

Op uitnodiging van Stichting Fort Sabina is Adriaan van Dis een derde keer afgereisd naar het fort, nu om zijn nieuwe boek te promoten. Het werd een inspirerende middag. Ongeveer 80 bezoekers hadden zich verzameld in de bovenzaal van het fort, onder hen een aantal Van Dissen. De schrijver begon zijn lezing met te zeggen dat we het boek niet al te letterlijk moesten nemen. “Het is een boek vol leugens omdat de waarheid te pijnlijk is,” zei hij.
Dat kon mevrouw Van Dis uit Willemstad, die ik later sprak, beamen. “Ik speel een rol in het verhaal maar er klopt niets van hoor. Zoals hij het opgeschreven heeft, zo is het niet gegaan!”

Het boerenleven en het Indische leven

Van Dis vertelt het verhaal over een stoere boerendochter die opgroeit in het verzuilde Brabant. De eerste wereldoorlog brengt soldaten en Belgische vluchtelingen naar het fort waar ’s nachts de brug van wordt opgehaald. Er is zelfs nog een fortwachter, weliswaar zonder geweer. Later breekt zij met de protestantse moraal en trouwt met een Indische jongen.
De schrijver voert het publiek mee naar Nederlands-Indië waar zijn moeder drie dochters krijgt, in een Japans interneringskamp terecht komt en als weduwe terugkeert naar Nederland. Dan blijkt dat ze in verwachting is van een buitenechtelijk kind die ze haar eigen naam geeft: Van Dis. De familie uit Brabant accepteert “deze bastaard” ternauwernood. Adriaan herinnert zich de bezoeken uit zijn jeugd aan de christelijke tantes in Fijnaart en Zevenbergen om “de erfenis warm te houden”. Zijn moeder stort ze zich in de spirituele wereld. Daar vindt zij, volgens de schrijver, houvast in wazigheid. Zo leest ze de stand van de aandelen Shell af in horoscopen. Zoon Adriaan zoekt een moederband maar vindt die niet. Pas als hijzelf al op leeftijd is kan hij via hun gezamenlijke belangstelling voor de tuin een verbondenheid met haar voelen.

Plaquette “De IJzer”

Met grappige opmerkingen en goede tips voor het publiek (ga je ouders interviewen, zorg dat je lidmaatschappen zijn opgezegd voor je sterft, draag geen nylon trainingspakken als je oud wordt en zeker geen rode!) maakt hij er een vrolijke middag van. Hij praat snel, zingt soms zomaar een liedje uit de kamptijd van zijn moeder, en heeft de nodige zelfspot.
Na afloop van de lezing krijgt Van Dis als dank een speciaal gemaakte plaquette van het kanon van het fort. In het boek noemt de schrijver deze “De IJzer”. Daarna lopen we naar beneden de zon in. De picknicktafels achter de wallen van het fort zijn een lekkere plek om na te kletsen. Dat vindt Adriaan van Dis ook. Na de signeersessie vraagt hij aan iedereen die nog aan de wijn en het bier zit of er misschien nog vragen zijn. Uiteraard! Gezeten op de tafel beantwoordt Van Dis onder andere de vraag hoe we de titel van de roman kunnen interpreteren. Aan het eind van het boek keert de overleden moeder terug om goedkeurend naar haar zoon te knikken. Mogen wij misschien hopen dat Adriaan van Dis nog eens terugkeert naar Fort Sabina?
Dat was een inkoppertje…

Door Hilde Roemers

Gepubliceerd in Fendert Lokaal op 20 april 2015